Kekik, Akdeniz kökenli bir bitki olarak tarih öncesi dönemlerden bu yana mutfaklarda ve tıpta yaygın olarak kullanılmıştır. Eski Mısırlılar ve Yunanlılar, kekiği hem tıbbi hem de mutfak amaçlı kullanmışlardır. Antik Yunan’da cesaretin sembolü olarak kabul edilen kekik, Roma İmparatorluğu döneminde ise yemeklere lezzet katmak ve parfüm yapmak için kullanılırdı. Orta Çağ Avrupası’nda koruyucu özelliklere sahip olduğuna inanılan kekik, cesetlerin üzerine serpilirdi. Günümüzde ise dünya mutfaklarında yaygın olarak kullanılan popüler bir ot olup, çeşitli yemeklere aroma katmak için tercih edilir.
Türk Mutfağında Kekik
Türk mutfağında kekik, neredeyse her yemeğin vazgeçilmez bir parçasıdır. Masalarda tuz-karabiber-pulbiber üçlüsünün yanında mutlaka kekik de bulunur. Izgara etten mantıya, sebzelerden salatalara kadar geniş bir yelpazede kullanılan kekik, Türk mutfağının en önemli otlarından biridir. Taze olarak da tüketilebilen kekik, kurutulmuş haliyle daha yoğun bir lezzet sunar.
Akdeniz Mutfaklarında Kekik
İtalyan mutfağında kekik, zeytinyağı, fesleğen, domates ve zeytinle karıştırılarak birçok bruschetta, pizza ve makarna sosunun temelini oluşturur. İtalyanların yanı sıra Yunanlılar da kekiği salatalarda, limon-zeytinyağı karışımlarında ve beyaz peynirin üzerine serpiştirerek kullanır. Klasik bir Yunan salatası; salatalık, domates, soğan, zeytin, feta peyniri, biber turşusu, karabiber, zeytinyağı ve kekikten oluşur. İspanyollar ise kekiği etli ve tavuklu yemekler ile tortilla’ya eklerler.
Kekik ve Meksika Mutfağı
Meksika mutfağında kekik, özellikle acı soslar ve baharatlı yemeklerde yaygın olarak kullanılır. Meksikalılar, yetiştirdikleri kekik türevini yemeklerinde yoğun bir şekilde kullanarak özgün tatlar elde ederler.
Kekik Çeşitleri ve Kullanımı
Kekiğin aroması iklim, mevsim ve toprak koşullarına göre değişkenlik gösterebilir. Güneşi ve sıcağı seven bu bitki, kayalık ve dağlık yerlerde yetişir. Kekik, bouquet garni içinde tencere yemeklerine eklenir ya da fesleğen, soğan, sarımsak, limon ve zeytinyağı ile karıştırılarak balık ve tavukların marinesinde kullanılır. Piştiğinde tadını ve kokusunu kaybetmeyen nadir otlardan biri olan kekik, kurusunun da tazesi kadar keskin olmasıyla bilinir.
Kekiğin Faydaları
Kekiğin sağlık açısından birçok faydası bulunur. Mikrop öldürücü özellikte olduğu, vücut hücrelerini koruduğu, antioksidan, antikanserojen, antidiyabetik ve antikolestremik özellikler taşıdığı iddia edilir. Kekik çayı, soğuk algınlıklarına ve hazımsızlığa iyi gelirken, kekik suyu mide rahatsızlıklarında balla karıştırılarak kullanılır. Ayrıca yaşlanmayı geciktirici ve hastalıklardan koruyucu etkileri de bulunmaktadır.
Dağ Kekikli Pesto Sos Tarifi
Malzemeler:
- 180 gr ceviz
- 1 diş sarımsak (soyulmuş ve ince kesilmiş)
- 1 demet taze dağ kekiği
- 75 ml fındık yağı
- 1/2 demet taze soğan (ince kıyılmış)
- Tuz ve taze çekilmiş karabiber
Yapılışı:
- Cevizleri yağlı kağıt ile kapladığınız fırın tepsisine yayın ve önceden 200°C’de ısıttığınız fırında 10 dakika kadar fırınlayın.
- Soğuduktan sonra robottan geçirin.
- Robotun haznesine kekik yaprakları, sarımsak, taze soğan, tuz, karabiber ve cevizleri koyun, yağ ekleyerek püre haline gelene kadar çevirin.
Karidesli Makarna Tarifi
Malzemeler:
- 1 paket pappardelle makarna
- 2 diş sarımsak (soyulmuş ve ince dilim)
- 200 gr orta boy karides (soyulmuş)
- 7-8 sap taze dağ kekiği (kıyılmış)
- 1 adet kuru kırmızı biber
- 30 ml zeytinyağı
- 1 çay kaşığı kırmızı köri macunu
- 40 gr parmesan rende
- Tuz ve taze çekilmiş karabiber
Yapılışı:
- Makarnayı bol tuzlu suda aldente olacak şekilde haşlayın.
- Tavaya zeytinyağını koyun ve kırmızı biber ile sarımsağı ekleyip sarımsakların rengi dönene kadar çevirin.
- Biberleri çıkarın ve karidesleri ilave edip 3-4 dakika çevirin.
- Köri macununu ekleyin ve karışınca makarnanın pişme suyundan azar azar ilave edin.
- Makarnaları tavaya alıp karıştırın, kekik ve karabiber ekleyip ateşten alın. Parmesan rendesi ile servis yapın.
Kekik, hem lezzet katması hem de sağlığa faydaları nedeniyle mutfakların vazgeçilmez bir parçasıdır. Antik dönemlerden günümüze kadar uzanan bu bitki, Türk mutfağından İtalyan ve Yunan mutfaklarına kadar geniş bir kullanım alanına sahiptir. Kekik ile yapılan tarifler, sofralarınıza hem lezzet hem de sağlık getirecektir
