Dosa, Hindistan’ın güneyinden tüm dünyaya yayılan, ince ve çıtır yapısıyla dikkat çeken fermente edilmiş pirinç ve mercimek krepleridir. Kahvaltı, atıştırmalık veya hafif bir akşam yemeği olarak tercih edilen dosa, sambar ve çeşitli chutney’lerle servis edilir. İşte tüm detaylarıyla evde hazırlayabileceğiniz geleneksel dosa tarifi!
Malzemeler (4-6 Kişilik)
Hamur için:
- 1 su bardağı pirinç (tercihen idli pirinç veya baldo pirinç)
- 1/2 su bardağı urad dal (kara mercimek, kabuğu soyulmuş kırmızı mercimek de kullanılabilir)
- 1/4 çay kaşığı methi tohumu (çemen otu tohumu, fermente işlemini destekler)
- 1/2 çay kaşığı tuz
- Su (hamur için yeterli miktarda)
Pişirme için:
- Az miktarda sıvı yağ (tercihen Hindistan cevizi yağı veya susam yağı)
Servis için:
- Sambar (baharatlı mercimek yemeği)
- Hindistan cevizi chutney
- Domates chutney
Hazırlık Aşamaları
1. Malzemeleri Hazırlayın:
- Pirinci ve mercimeği ayırın: Pirinci ve urad dalı (mercimeği) ayrı kaplarda iyice yıkayın. Su berrak hale gelene kadar birkaç kez durulama yapın.
- Islatma: Pirinci, urad dalı ve methi tohumunu ayrı ayrı kaplarda 3-4 saat suda bekletin. Bu işlem, malzemelerin yumuşamasını sağlar.
2. Hamuru Hazırlayın:
- Blenderda Çekin: Islatılmış pirinci ve urad dalı ayrı ayrı blenderdan geçirin. Pürüzsüz bir kıvam elde edene kadar azar azar su ekleyin.
- Hamuru Birleştirin: Her iki karışımı büyük bir kapta birleştirin. Tuz ekleyin ve karıştırın. Hamur koyu bir pancake hamuru kıvamında olmalıdır.
- Fermentasyon: Kabın üzerini temiz bir bezle örtün. Hamuru oda sıcaklığında 8-10 saat fermente edin. Hamur, hacim olarak iki katına çıkmalı ve hafif asidik bir aroma yaymalıdır.
3. Dosa’yı Pişirin:
- Tavayı Hazırlayın: Yapışmaz bir tavayı orta ateşte ısıtın. Tavayı hafifçe yağlayın ve fazla yağı bir kağıt havluyla alın.
- Hamuru Dökün: Bir kepçe hamuru tavaya dökün ve dairesel hareketlerle ince bir şekilde yayın.
- Pişirme: Dosa’nın altı çıtırlaşana kadar 2-3 dakika pişirin. İsteğe bağlı olarak, diğer yüzünü çevirip kısa bir süre daha pişirebilirsiniz.
- Servis: Sıcak dosa’yı sambar ve chutney ile servis edin.
Püf Noktaları
- Fermentasyon: Oda sıcaklığı düşükse hamurun fermente olması daha uzun sürebilir. Bu durumda kabı fırında (çok düşük sıcaklıkta) bekletmeyi deneyebilirsiniz.
- Kıvam: Hamurun çok sıvı olmaması önemlidir; gerektiğinde biraz daha pirinç ekleyerek kıvamı ayarlayabilirsiniz.
- Pişirme: Tavayı her yeni dosa öncesinde hafifçe yağlayın ve fazla yağı alın.
- Daha Çıtır Dosa: Hamura biraz su ekleyerek daha ince ve çıtır bir kıvam elde edebilirsiniz.
Dosa’nın Besin Değerleri (1 Adet Dosa – 100 gr)
| Besin Öğesi | Miktar |
|---|---|
| Kalori | 160 kcal |
| Protein | 5 gr |
| Karbonhidrat | 30 gr |
| Lif | 2.5 gr |
| Yağ | 2 gr |
| Doymuş Yağ | 0.5 gr |
| Sodyum | 250 mg |
| Demir | %8 RDA |
| Kalsiyum | %2 RDA |
Dosa’nın Faydaları
- Sindirim Dostu: Fermente edilmiş hamur, probiyotik özelliklere sahiptir ve bağırsak sağlığını destekler.
- Protein ve Lif Kaynağı: Mercimek ve pirinçten gelen protein ve lif, enerji sağlar ve tokluk hissi yaratır.
- Glutensiz Alternatif: Doğal olarak glutensizdir, bu nedenle gluten hassasiyeti olan kişiler için harika bir seçenektir.
- Düşük Yağ İçeriği: Sağlıklı bir kahvaltı veya hafif bir öğün için idealdir.
Alternatif Dosa Tarifleri
- Masala Dosa: Baharatlı patates püresi ile doldurulmuş dosa.
- Rava Dosa: İrmik kullanılarak yapılan daha çıtır bir dosa çeşidi.
- Paneer Dosa: İçinde baharatlı lor peyniri bulunan dosa.
- Cheese Dosa: Eritilmiş peynirle zenginleştirilmiş versiyon.
Sonuç
Dosa, Hint mutfağının dünya çapında popüler hale gelmiş sağlıklı ve lezzetli bir temsilcisidir. Yapımı kolay, besleyici ve farklı soslarla özelleştirilebilir olması, bu geleneksel tarifi her mutfak için uygun hale getirir. Afiyet olsun!
