Ramazan ayının üçüncü gününde, iftar sofralarınızı hem lezzetli hem de geleneksel tatlarla zenginleştirmek isterseniz Ezogelin çorbası ve zeytinyağlı yaprak sarma ikilisi tam size göre. Ezogelin çorbası, Anadolu mutfağının en sevilen çorbalarından biridir ve içeriğindeki bakliyatlar sayesinde besleyicidir. Zeytinyağlı yaprak sarma ise hafif, doyurucu ve özellikle zeytinyağının kattığı aromayla iftar sofralarında sıkça tercih edilen bir tariftir.
Ramazan ayı, bereketin ve paylaşmanın en yoğun hissedildiği dönemlerden biridir. Bu dönemde hazırlanan sofralar, geleneksel lezzetlerle harmanlanarak kültürel mirasımızı yaşatır. Üçüncü gün menüsü için önerdiğimiz Ezogelin çorbası ve zeytinyağlı yaprak sarma, hem besleyici değerleri hem de doyurucu özellikleriyle iftarınızı keyifli hale getirecektir. Ezogelin çorbası, kırmızı mercimek ve çeşitli tahıllarla hazırlandığı için protein ve lif bakımından zengindir. Zeytinyağlı yaprak sarma ise hafif, sağlıklı ve Ramazan sofralarına çok yakışan bir alternatiftir. Sofranızı bu iki tarifle donatarak sevdiklerinizle birlikte lezzet dolu bir iftar geçirebilirsiniz.
Tarih ve Köken Bilgisi
Ezogelin Çorbası
Ezogelin çorbasının kökeni, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne dayanmaktadır. Efsaneye göre, Ezo Gelin adında bir kadının kayınvalidesine daha lezzetli bir çorba sunmak için mercimek, bulgur ve pirinç gibi temel malzemeleri bir araya getirerek ortaya çıkardığı söylenir. Bu hikayeden dolayı çorba, “Ezo Gelin” adıyla anılmıştır. Zamanla Türkiye’nin her bölgesinde benimsenen bu çorba, özellikle Ramazan aylarında sindirimi kolaylaştıran ve besleyici içeriğiyle tercih edilen bir seçenek haline gelmiştir.
Zeytinyağlı Yaprak Sarma
Yaprak sarmanın tarihi ise Osmanlı mutfağına kadar uzanır. Asma yapraklarıyla yapılan sarma çeşitleri, Balkanlar’dan Orta Doğu’ya kadar geniş bir coğrafyada tüketilir. Zeytinyağlı yaprak sarma, özellikle Ege Bölgesi’nde yaygın olarak yapılır ve soğuk servis edilmesiyle diğer sarma çeşitlerinden ayrılır. İç harcında pirinç, soğan, çeşitli baharatlar ve bolca zeytinyağı kullanılması, bu tarife özgün bir aroma ve hafiflik kazandırır.
Malzeme Listesi
Ezogelin Çorbası Malzemeleri (6-8 kişilik)
- 1 su bardağı kırmızı mercimek
- 2 yemek kaşığı bulgur
- 2 yemek kaşığı pirinç
- 1 adet soğan (ince doğranmış)
- 1 yemek kaşığı tereyağı veya zeytinyağı
- 1 tatlı kaşığı domates salçası
- 1 tatlı kaşığı biber salçası (isteğe bağlı)
- 6 su bardağı su veya tavuk suyu
- 1 çay kaşığı tuz
- 1 çay kaşığı karabiber
- 1 çay kaşığı kırmızı pul biber
- 1 çay kaşığı kimyon
Zeytinyağlı Yaprak Sarma Malzemeleri (6-8 kişilik)
- 500 gram salamura asma yaprağı (tuzu giderilmesi için suda bekletilmiş)
- 2 su bardağı pirinç (yıkanmış, süzülmüş)
- 2 adet kuru soğan (ince doğranmış)
- 1 çay bardağı zeytinyağı
- 1 tatlı kaşığı domates salçası
- 1 tatlı kaşığı biber salçası (isteğe bağlı)
- 1 çay kaşığı tuz
- 1 çay kaşığı karabiber
- 1 çay kaşığı kırmızı pul biber
- 1 çay kaşığı kuru nane
- 1 çay kaşığı toz şeker
- 1 su bardağı sıcak su (iç harca eklemek için)
- Limon dilimleri (üzerine koymak için)
Adım Adım Tarif
Ezogelin Çorbası Nasıl Yapılır?
- Tencereye tereyağını veya zeytinyağını koyarak ince doğranmış soğanları pembeleşinceye kadar kavurun.
- Domates salçasını (isteğe bağlı olarak biber salçasını) ekleyip kokusu çıkana kadar karıştırın.
- Yıkanmış mercimek, bulgur ve pirinci ekleyin.
- Sıcak suyu veya tavuk suyunu ekledikten sonra karışımı kaynamaya bırakın.
- Kaynadıktan sonra altını kısın ve tahıllar yumuşayana kadar yaklaşık 20-25 dakika pişirin.
- Pişen çorbayı blenderdan geçirerek pürüzsüz bir kıvam elde edin.
- Tuz, karabiber, kırmızı pul biber ve kimyonu ekleyip birkaç dakika daha kaynatın.
- Sıcak olarak servis edin. Üzerine limon sıkabilir veya tereyağında kızdırılmış pul biber gezdirebilirsiniz.
Zeytinyağlı Yaprak Sarma Nasıl Yapılır?
- Asma yapraklarının fazla tuzunu almak için ılık suda yaklaşık 10 dakika bekletin ve süzün.
- İç harcı hazırlamak için geniş bir tavada zeytinyağı ile ince doğranmış soğanları kavurun.
- Soğanlar yumuşadığında pirinci ekleyerek birkaç dakika kavurun.
- Domates salçası, biber salçası, tuz, karabiber, kırmızı pul biber, kuru nane ve toz şekeri ekleyin.
- Bir su bardağı sıcak suyu ilave ederek pirinçler hafif şişene kadar kısık ateşte pişirin. (Tamamen pişmesine gerek yok, dirilik kalabilir.)
- İç harcı ocaktan alın ve ılınmaya bırakın.
- Asma yapraklarını tek tek düz bir zemine serin. Damarı iç kısımda kalacak şekilde, yaprağın ortasına 1 tatlı kaşığı kadar iç harç koyun.
- Yanlardan içe doğru katlayarak sıkı bir rulo şeklinde sarın.
- Tencerenin tabanına birkaç yaprak serdikten sonra sardığınız yaprak sarmaları dizin.
- Üzerine limon dilimleri yerleştirin ve sarmaların hizasına gelecek kadar sıcak su ekleyin.
- Kısık ateşte, kapağı kapalı olarak yaklaşık 30-40 dakika pişirin.
- Ilık veya soğuk olarak servis edin. Üzerine zeytinyağı gezdirebilirsiniz.
Besin Değerleri ve Diyet Bilgileri
Ezogelin Çorbası (1 porsiyon için yaklaşık)
- Kalori: 180 kcal
- Protein: 8 g
- Karbonhidrat: 30 g
- Lif: 5 g
- Yağ: 4 g
Zeytinyağlı Yaprak Sarma (1 porsiyon için yaklaşık)
- Kalori: 150 kcal
- Protein: 3 g
- Karbonhidrat: 20 g
- Lif: 3 g
- Yağ: 5 g
Bu değerler ortalama olup kullanılan malzemelerin miktarına ve kalitesine göre değişebilir. Ezogelin çorbası lif ve protein bakımından zengin olduğu için tokluk hissi sağlar. Zeytinyağlı yaprak sarma ise hafif ve soğuk tüketilebilen bir lezzet olması nedeniyle iftar sofralarına ferahlık katar.
Bu tariflerde kullanılan ölçüler ve yöntemler, geleneksel mutfak uygulamaları ve yemek kitaplarından derlenmiştir. Asma yaprağının kalitesi ve salamura oranı, pirincin cinsi gibi etkenler pişme süresini etkileyebilir. Bu nedenle, kontrollü pişirmeye dikkat etmek gerekir.
Ramazan’ın üçüncü gününde iftar menünüze Ezogelin çorbası ve zeytinyağlı yaprak sarma ekleyerek hem geleneksel hem de besleyici bir öğün sunabilirsiniz. Ezogelin çorbasının doyurucu ve şifalı özellikleri, zeytinyağlı yaprak sarmanın hafifliğiyle birleştiğinde, sofralarınızda dengeli bir lezzet şöleni ortaya çıkar. Bu tarifleri kendi damak zevkinize göre baharatlandırarak çeşitlendirebilir, yanına turşu, yoğurt veya salata gibi ek lezzetlerle servis edebilirsiniz. Şimdiden afiyet olsun.