Çerkes mutfağı, geleneksel ve özgün lezzetleriyle bilinir. Fıççın, Çerkeslerin en meşhur hamur işlerinden biri olup, kıymalı iç harcı ve ince hamuruyla öne çıkan bir tariftir. Görünüş olarak kapalı bir böreği andırsa da, lezzet ve doku açısından oldukça farklıdır. İç harcındaki baharatların dengesi ve hamurun hafifliği, onu özel kılan unsurlardan biridir. Çerkes sofralarında sıklıkla yapılan fıççın, özellikle özel günlerde ve kalabalık davetlerde misafirlere sunulur.
Fıççın’ın Kökeni
Fıççın, Kuzey Kafkasya bölgesine ait, Çerkes mutfağının en köklü yemeklerinden biridir. Çerkeslerin Osmanlı topraklarına göç etmesiyle Türkiye’ye de taşınan bu geleneksel lezzet, özellikle Kayseri, Eskişehir ve Düzce gibi Çerkes nüfusunun yoğun olduğu bölgelerde popüler hale gelmiştir. Kıymalı olarak bilinse de, bazı bölgelerde patatesli veya tavuklu iç harçlarla da yapılmaktadır.
Fıççın Tarifi
Malzemeler (8-10 kişilik)
Hamuru için:
- 5 su bardağı un
- 1 su bardağı yoğurt
- 1 çay bardağı sıvı yağ
- 1 çay kaşığı tuz
- 1 paket kabartma tozu
- Yarım su bardağı ılık su (kontrollü ekleyin)
İç Harcı için:
- 500 gr dana kıyma
- 1 büyük soğan (rendelenmiş)
- 1 çay kaşığı tuz
- 1 çay kaşığı karabiber
- 1 çay kaşığı pul biber
- 1 çay kaşığı kimyon
- Yarım çay bardağı su
- 1 yemek kaşığı sıvı yağ
Üzeri için:
- 1 yumurta sarısı
- 1 yemek kaşığı süt
Fıççın Nasıl Yapılır? (Adım Adım Tarifi)
1. Hamurun Hazırlanışı
- Unu geniş bir yoğurma kabına alın ve ortasını havuz şeklinde açın.
- Yoğurt, sıvı yağ, tuz ve kabartma tozunu ekleyin.
- Kontrollü olarak ılık suyu ekleyerek yumuşak kıvamlı bir hamur yoğurun.
- Hamuru streç filmle kaplayıp 20-30 dakika dinlendirin.
2. İç Harcın Hazırlanışı
- Kıyma, rendelenmiş soğan ve baharatları geniş bir kaba alın.
- Yarım çay bardağı su ve sıvı yağı ekleyip iyice karıştırın.
- İç harcın homojen bir şekilde karıştığından emin olun.
3. Hamurun Açılması ve Şekillendirme
- Dinlenen hamuru ikiye bölün.
- İlk parçayı unlanmış tezgahta açarak yaklaşık 30 cm çapında bir daire elde edin.
- Yağlı kağıt serili fırın tepsisine yerleştirin.
- Hazırladığınız iç harcı hamurun üzerine eşit şekilde yayın.
- İkinci hamur parçasını da aynı boyutta açarak kıymanın üzerine kapatın.
- Kenarlarını bastırarak sıkıca kapatın.
- Hamurun üzerine bıçakla küçük kesikler atarak buhar çıkışını sağlayın.
4. Pişirme
- Üzerine yumurta sarısı ve süt karışımını sürün.
- Önceden ısıtılmış 180°C fırında, üzeri kızarana kadar yaklaşık 30-35 dakika pişirin.
- Fırından çıkarıp ilk sıcaklığı geçtikten sonra dilimleyerek servis edin.
Besin Değerleri (1 Dilim İçin – Ortalama Değerler)
- Kalori: 250 kcal
- Protein: 10 g
- Karbonhidrat: 30 g
- Yağ: 10 g
- Lif: 2 g
Fıççın Hakkında İpuçları ve Alternatifler
- Daha çıtır bir hamur için tereyağı ekleyebilirsiniz.
- İç harca rendelenmiş patates veya havuç ekleyerek farklı lezzetler oluşturabilirsiniz.
- Vegan alternatif için kıyma yerine mantar veya haşlanmış mercimek kullanabilirsiniz.
- Fıççın genellikle sıcak servis edilse de, soğuk haliyle de oldukça lezzetlidir.
Fıççın, Çerkes mutfağının en sevilen hamur işlerinden biri olarak, doyurucu ve lezzetli bir alternatiftir. Geleneksel tarifiyle sofraları şenlendiren bu börek, pratik yapımı sayesinde evde de kolayca hazırlanabilir. Denediğinizde kendine has lezzetiyle vazgeçilmezleriniz arasına girecek!