Gratin Dauphinois, Fransa’nın güneydoğusundaki Dauphiné bölgesinden gelen ve ince dilimlenmiş patateslerin krema, süt ve sarımsak ile pişirilmesiyle yapılan klasik bir Fransız yemeğidir. Bu tarif, 18. yüzyılda ilk kez kayıtlara geçmiş ve Dauphiné bölgesindeki zengin mutfak kültürünün bir parçası olarak günümüze kadar gelmiştir. Aslen, pişmiş et yemeklerine eşlik eden bir yan yemek olarak hazırlanır ve genellikle soğuk kış akşamlarında sofraları ısıtan bir lezzet olarak bilinir.
Gratin Dauphinois’nin Tarihi
Gratin Dauphinois, 1788 yılında Clermont-Tonnerre Dükü’ne sunulduğunda adını duyurmuştur. Yemeğin temel bileşenleri olan patates, krema ve sarımsak, Dauphiné bölgesinin tipik mutfak malzemeleridir. Ancak orijinal tarifte asla peynir kullanılmaz; bu, yemeği “au gratin” adıyla anılan diğer patates yemeklerinden ayırır. Pişirme sırasında krema ve patateslerin birbirine kaynaşması, yemeğin karakteristik yumuşak ve kremamsı dokusunu ortaya çıkarır.
Tarif ve Hazırlık Aşamaları
Malzemeler:
- 1 kg patates (tercihen nişasta oranı yüksek olanlar)
- 2 diş sarımsak
- 300 ml krema
- 300 ml süt
- Bir tutam taze çekilmiş karabiber, tuz ve muskat
Yapılışı:
- Patatesleri soyup ince dilimler halinde doğrayın (bir mandolin kullanmanız tavsiye edilir).
- Süt, krema, sarımsak, muskat, tuz ve karabiberi bir tencerede karıştırın ve karışımı hafifçe kaynatın. Patatesleri ekleyin ve 10 dakika kadar pişirin.
- Bir fırın kabını sarımsak ile ovun ve ardından tereyağı ile yağlayın. Patates ve süt karışımını kaba dökün ve üzerine küçük tereyağı parçaları koyun.
- 180°C önceden ısıtılmış fırında, üzeri altın rengini alıncaya kadar yaklaşık 1 saat pişirin. Yemeği fırından çıkardıktan sonra 15 dakika dinlendirin.
Besin Değerleri
Gratin Dauphinois, zengin kreması ve patates içeriği ile oldukça doyurucu bir yemektir. 100 gramında:
- Kalori: 150 kcal
- Protein: 3 g
- Yağ: 10 g
- Karbonhidrat: 12 g
Yüksek yağ içeriği nedeniyle ölçülü tüketilmesi önerilir, ancak özellikle özel günlerde ve kış aylarında mükemmel bir konfor yemeğidir.
Anlamlı Sunumlar
Bu yemek, geleneksel olarak fırında pişirilmiş et yemekleri (özellikle kuzu veya dana eti) ile birlikte sunulur. Ayrıca, taze yeşillik salatası ile hafifletilerek ana yemek olarak da servis edilebilir.
Kaynaklar
- TasteAtlas: Gratin Dauphinois’in tarihsel kökenleri ve orijinal tarifinin detaylarına yer veren bir kaynaktır. Yemeğin 18. yüzyıldan itibaren Dauphiné bölgesinde popüler hale geldiğini ve temel bileşenlerinin patates, krema ve sarımsak olduğunu açıklar
- Saveur: Bu kaynak, Gratin Dauphinois’in pişirme süreci ve püf noktaları hakkında bilgi verir. Yemekte peynir kullanılmamasının, onu diğer patates bazlı yemeklerden ayıran temel özellik olduğunu vurgular
- Le Journal des Femmes Cuisine: Gratin Dauphinois’in tarifine dair adım adım detaylar sunar ve yemeğin orijinal tarife sadık kalarak nasıl pişirilmesi gerektiğini açıklar
- Culture Crunch: Fransız mutfağının geleneksel yemeklerinden biri olarak Gratin Dauphinois’in kültürel ve tarihsel arka planını sağlar. Ayrıca, modern versiyonlarında yapılan bazı değişikliklere de yer verir
