Obwarzanek, Polonya’nın en ünlü sokak lezzetlerinden biri olup özellikle Kraków şehrine özgü bir simit türüdür. Dışı çıtır, içi ise yumuşak olan bu halka şeklindeki ekmek, genellikle susam, haşhaş tohumu veya tuz ile süslenerek tüketilir. Polonya’nın coğrafi işaret tesciline sahip bu lezzeti, Kraków sokaklarında neredeyse her köşe başında bulabilirsiniz.
Obwarzanek Krakowski’nin Tarihi
Obwarzanek’in tarihi 14. yüzyıla kadar uzanır. Polonya Kraliçesi Jadwiga’nın (1384-1399) sarayında tüketilen bu ekmek, zamanla Kraków halkının favori atıştırmalıklarından biri haline gelmiştir. Adını, haşlama anlamına gelen “obwarzać” fiilinden alır. Yapım sürecinde önce sıcak suda haşlanıp ardından fırında pişirilmesi, bu lezzete kendine has çıtırlığını kazandırır.
1990’lı yıllardan itibaren Kraków’un simgesi haline gelen Obwarzanek, 2010 yılında Avrupa Birliği tarafından Coğrafi İşaret (GI) Tescili alarak koruma altına alınmıştır. Bu da onun yalnızca Kraków bölgesinde üretilmesi gerektiği anlamına gelir.
Obwarzanek Tarifi
Malzemeler:
- 500 g un
- 250 ml ılık su
- 7 g kuru maya (veya 20 g yaş maya)
- 1 çay kaşığı tuz
- 1 yemek kaşığı şeker
- 2 yemek kaşığı tereyağı (eritilmiş)
- 1 litre su
- 1 yemek kaşığı bal veya pekmez (haşlamak için)
- Üzeri için: susam, haşhaş tohumu veya iri tuz
Yapılışı:
- Hamurun hazırlanması: Bir karıştırma kabında un, tuz ve şekeri karıştırın. Ortasını açıp mayayı ekleyin ve üzerine ılık suyu dökün. Maya aktif hale gelince eritilmiş tereyağını ekleyin ve pürüzsüz bir hamur elde edene kadar yoğurun. Hamuru üzerini örtüp 1 saat mayalanmaya bırakın.
- Şekil verme: Mayalanan hamuru 8-10 eşit parçaya ayırın. Her bir parçayı uzun bir ip gibi yuvarlayın ve uçlarını birleştirerek halka şekli verin. İsterseniz iki ipi burgu yaparak da şekillendirebilirsiniz.
- Haşlama: Bir tencerede 1 litre suyu kaynatın ve içine bal veya pekmezi ekleyin. Obwarzanekleri kaynar suya atıp her iki tarafını 30 saniye haşlayın. Delikli bir kepçeyle çıkarıp süzün.
- Pişirme: Haşlanmış halkaları yağlı kağıt serili fırın tepsisine dizin. Üzerine susam, haşhaş tohumu veya iri tuz serpiştirin. Önceden ısıtılmış 200°C fırında 20-25 dakika altın rengi alana kadar pişirin.
- Servis: Hafif ılık ya da oda sıcaklığında tüketebilirsiniz. Yanında tereyağı, peynir veya reçel ile harika bir kahvaltılık olur.
Obwarzanek’in Besin Değerleri (1 Adet İçin)
- Kalori: ~260 kcal
- Karbonhidrat: 52 g
- Protein: 8 g
- Yağ: 4 g
Obwarzanek ile Bagel ve Simit Arasındaki Farklar
Obwarzanek Krakowski, bagel ve Türk simidine benzese de bazı temel farklara sahiptir:
- Bagel: Obwarzanek gibi önce haşlanır sonra fırınlanır, ancak daha yumuşak bir dokuya sahiptir. Ayrıca, hamurunda daha fazla şeker kullanılır.
- Türk Simidi: Haşlama yerine pekmezli suya batırılıp direkt fırınlanır. Daha çıtır ve susam kaplıdır.
- Obwarzanek: Daha gevrek, içi dolgun ve genellikle susam, haşhaş veya tuz ile süslenir.
Obwarzanek’i Nerede Bulabilirsiniz?
Kraków’da her köşe başında, küçük büfelerde ve fırınlarda Obwarzanek bulabilirsiniz. Polonya dışına çıkması zor olduğundan, en iyi versiyonlarını yerinde tatmak için Kraków’u ziyaret etmek gerekir.
Eğer Polonya’ya yolunuz düşerse, Kraków’un tarihi atmosferinde sıcak bir Obwarzanek alıp gezinize eşlik etmesine izin verin. Kendi mutfağınızda denemek isterseniz, yukarıdaki tarif ile evde bu lezzeti kolayca yapabilirsiniz. Şimdiden afiyet olsun! 😊
Obwarzanek Krakowski hakkında daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki kaynakları inceleyebilirsiniz:
- Obwarzanek Krakowski’nin tarihi ve özellikleri hakkında detaylı bilgi için Wikipedia sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
- Obwarzanek Krakowski’nin tarihçesi ve üretim süreci hakkında bilgi almak için Muzeum Obwarzanka sitesini inceleyebilirsiniz.
- Obwarzanek Krakowski’nin geleneksel tarifi için Muzeum Obwarzanka’nın tarifi sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
- Obwarzanek Krakowski’nin tarihi ve kültürel önemi hakkında daha fazla bilgi için Kulinarny Kraków sayfasını inceleyebilirsiniz.
- Obwarzanek Krakowski’nin yapılışı ve tarifi hakkında bilgi almak için Akademia Smaku sitesini ziyaret edebilirsiniz.
