Pırasa dolması, Anadolu mutfağının en özel ve besleyici tariflerinden biridir. Pırasanın kendine has aromasıyla iç harcının mükemmel uyumu, bu tarifi oldukça özel kılar. Genellikle kıymalı veya zeytinyağlı olarak hazırlanan bu dolma, sağlıklı ve hafif yapısıyla kış sofralarının vazgeçilmezlerinden biridir.
Pırasa Dolmasının Kökeni ve Tarihçesi
Pırasa, özellikle Osmanlı mutfağında sebze yemeklerinde sıkça kullanılan bir malzemedir. Osmanlı mutfağında dolmalar, sadece asma yaprağı veya lahana ile değil, farklı sebzelerle de hazırlanıyordu. Pırasa dolması da bu çeşitliliğin en lezzetli örneklerinden biridir. Özellikle İç Anadolu ve Doğu Anadolu’da yaygın olan bu tarif, kış aylarında sofraları süsleyen geleneksel bir lezzettir.
Pırasa Dolması İçin Malzemeler (4-6 kişilik)
Dış Kısmı İçin:
- 4-5 kalın pırasa (beyaz kısımları kullanılacak)
İç Harcı İçin:
- 250 gram kıyma (veya zeytinyağlı yapmak için 1 çay bardağı zeytinyağı)
- 1 su bardağı pirinç
- 1 adet büyük soğan (rendelenmiş)
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- 1 yemek kaşığı biber salçası
- 1 çay kaşığı karabiber
- 1 çay kaşığı pul biber
- 1 çay kaşığı kimyon
- 1 tatlı kaşığı tuz
- 1 çay kaşığı kuru nane
- 1 çay kaşığı tarçın (isteğe bağlı)
- 1/2 çay bardağı su
Sosu İçin:
- 1 yemek kaşığı domates salçası
- 1 yemek kaşığı sıvı yağ
- 1,5 su bardağı sıcak su
- 1 çay kaşığı tuz
Pırasa Dolması Nasıl Yapılır? (Adım Adım Tarif)
1. Pırasaları Hazırlama
- Pırasaların beyaz kısımlarını ayırın ve her birini yaklaşık 10-12 cm uzunluğunda kesin.
- Kesilen pırasaların iç kısımlarını çıkarmak için her birinin dış katmanlarını nazikçe ayırın.
- Ayrılan pırasa yapraklarını kaynar suya atıp yaklaşık 2-3 dakika haşlayarak yumuşamalarını sağlayın. Daha sonra soğuk suya alıp süzün.
2. İç Harcı Hazırlama
- Geniş bir karıştırma kabına kıyma, pirinç, rendelenmiş soğan, salçalar, baharatlar, tuz ve suyu ekleyip iyice karıştırın.
3. Dolmaları Sarma
- Haşlanmış pırasa yapraklarının içine hazırladığınız iç harçtan koyarak sigara böreği sarar gibi sarın. Uçlarını hafif içe kıvırarak açılmalarını önleyin.
- Sardığınız dolmaları tencereye düzgün bir şekilde dizin.
4. Sosu Hazırlama ve Pişirme
- Küçük bir kasede domates salçasını, sıvı yağı ve sıcak suyu karıştırarak dolmaların üzerine gezdirin.
- Dolmaların üzerine bir tabak kapatarak üzerlerini geçmeyecek kadar su ekleyin.
- Tencereyi orta ateşe alıp kaynadıktan sonra kısık ateşte yaklaşık 30-40 dakika pişirin.
Pırasa Dolmasının Besin Değerleri (1 porsiyon için yaklaşık değerler)
- Kalori: 250 kcal
- Protein: 10 g
- Yağ: 12 g
- Karbonhidrat: 28 g
- Lif: 4 g
Bu değerler tarife ve kullanılan malzemelere göre değişiklik gösterebilir.
Pırasa Dolması Hakkında Püf Noktaları
✔ Zeytinyağlı yapmak isterseniz kıymayı çıkartıp 1 çay bardağı zeytinyağı ekleyebilirsiniz.
✔ Daha hafif bir dolma için pirinci bulgur ile değiştirebilirsiniz.
✔ Ekşi bir tat katmak için pişirme suyuna bir miktar limon suyu veya nar ekşisi ekleyebilirsiniz.
✔ Daha lezzetli olması için pişirdikten sonra birkaç saat dinlendirip servis edebilirsiniz.
Pırasa Dolması Hangi Yemeklerle Servis Edilir?
- Yoğurt veya sarımsaklı yoğurt ile harika bir uyum sağlar.
- Yanında şehriyeli bulgur pilavı veya mercimek çorbası ile tam bir kış menüsü oluşturabilirsiniz.
- Sumaklı soğan salatası ekleyerek lezzeti tamamlayabilirsiniz.
Pırasa dolması, hem sağlıklı hem de lezzetli bir seçenek olmasıyla sofralarda kendine özel bir yer edinmiştir. Anadolu mutfağının geleneksel dolma tarifleri arasında farklı bir dokunuş sunan bu tarif, ister kıymalı ister zeytinyağlı olarak hazırlanabilir. Bu kış sofralarınızı pırasa dolmasıyla renklendirin ve misafirlerinize unutulmaz bir tat deneyimi yaşatın!