At eti skandalları, ne yazık ki pek çok ülkeyi etkilediği gibi Türkiye’yi de etkiledi. Farkında olmadan at eti yemiş olabileceğimiz gerçeği, özellikle geçmişte yaşanan kaçak et hikayeleriyle sık sık gündeme gelmiştir. Özellikle İstanbul surlarında kesilen at ve eşek etleriyle ilgili anlatılan hikayeler birçok insanın hafızasına kazınmıştır.
At eti, kültürümüzde karmaşık bir yere sahiptir. At-avrat-silah üçlemesiyle büyüyen bir toplum olarak at, kutsal bir hayvandır. Ancak Türklerin Orta Asya kökenlerine baktığımızda, at etinin beslenme kültürünün bir parçası olduğunu da görüyoruz. Bugün bile Kazakistan ve Kırgızistan gibi ülkelerde at eti yemek oldukça yaygındır. Avrupa’da ise özellikle Fransa ve İtalya’nın belirli bölgelerinde at eti bir lezzet unsuru olarak öne çıkar. Örneğin, İtalya’nın Venedik şehrinde “Sfilacci di Cavallo” adıyla bilinen at pastırması oldukça popülerdir. İncecik dilimlenmiş bu pastırma, zeytinyağı ve limonla servis edilerek salata olarak tüketilir.
Tatar Türklerinden İlham Alan Biftek Tartar
At eti sadece pişirilerek değil, çiğ tüketilerek de değerlendirilmiştir. Tatar Türklerinden ilham alınarak adlandırılan ve çiğ dana kıyma ile yapılan “Biftek Tartar” bunun en bilinen örneğidir. Çiğ kıyma, yumurta sarısı, soğan ve kapari ile harmanlanarak servis edilir. Ancak bu yemeğin Tatar mutfağında doğrudan bir karşılığı olmadığını da belirtmek gerekir.
Türk Mutfağına Uygun Bir Lezzet: “At Sırtında Türkler”
At eti tarifleri bulmak zor olduğu için, alternatif bir lezzet önerisi geliştirdim. “Angels on Horseback” adlı bir İngiliz yemeğinden esinlenerek Türk damak tadına uyarlanmış “At Sırtında Türkler” tarifi, pastırma ve kuru kayısı ile hazırlanan hafif ve lezzetli bir atıştırmalıktır.
Malzemeler:
- 20 adet kuru kayısı
- 1 bardak demli çay
- 1 kase lor peyniri (isteğe göre tulum veya dil peyniri)
- 20 dilim pastırma
- Kekik dalları
Hazırlanışı:
- Kayısıları Hazırlayın: Kayısıları demli çay içinde yumuşayıncaya kadar bekletin. Bu işlem, kayısılara hem yumuşaklık hem de hafif bir aroma kazandıracaktır.
- İç Dolguyu Yapın: Yumuşamış kayısıların her birinin içine 1 çay kaşığı lor peyniri doldurun. Daha güçlü bir lezzet isterseniz tulum peyniri de kullanabilirsiniz.
- Pastırmaya Sarın: Dolgulu kayısıları birer dilim pastırmaya sarın ve kürdanla sabitleyin. İsteğe bağlı olarak her birine bir kekik dalı ekleyin.
- Kızartın: Hazırladığınız kayısı-pastırma rulosunu az miktarda zeytinyağıyla tavada veya ızgarada her iki tarafı kızarana kadar pişirin.
- Servis Edin: Sıcak olarak servis edin. Bu atıştırmalık, çayın yanında ya da davet sofralarında iştah açıcı olarak sunulabilir.
At Eti ve Kültürel Etkileşim
At eti, tarih boyunca Türk mutfağında ve kültüründe yer bulmuş, zamanla farklı mutfaklarla etkileşime geçmiştir. Venedik mutfağındaki at pastırmasının Türk mutfağından etkilenmiş olabileceği bir tahmin olsa da, kültürler arasındaki bu bağ, yemeklerin tarihsel gelişiminde önemli bir rol oynar.
At eti konusunda tartışmalar sürse de, geçmişten günümüze uzanan bu lezzet yolculuğu, gastronomi dünyasında yerini korumaya devam ediyor.
Not: Bu yazı, Aylin Öney Tan’ın Cumhuriyet Dergi’de yayımlanan yazısından ilham alınarak yeniden derlenmiştir. Kendisine ve Cumhuriyet Dergi’ye teşekkür ederiz.
