Tatlılar, insanlık tarihi boyunca mutluluğun ve kutlamaların vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Yaş günlerinden evlilik yıldönümlerine, bayramlardan özel günlere kadar her türlü sosyal ve kültürel etkinlik tatlılarla taçlandırılmıştır. Bursa da bu geleneği en güzel şekilde yaşatan şehirlerden biridir. Ancak Bursa mutfağı denildiğinde günümüzde akla sadece kestane şekeri veya baklava gibi tatlılar gelse de, şehrin tatlı kültürü çok daha köklü ve geniştir. Bursa mutfağı, geçmişte eldeki malzemelerle, bahçelerden toplanan meyvelerle ve komşuların birbirine öğrettiği tariflerle zenginleşmiş, sürekli evrim geçirmiştir.

Geleneksel Bursa tatlıları zamanla unutulmaya yüz tutmuş olsa da, mutfak kültürümüzü yaşatmak için bu tarifleri tekrar gün yüzüne çıkarmak büyük önem taşır. Geçmişte tatlı yapımında rafine şeker yerine daha sağlıklı bir alternatif olan pekmez sıklıkla kullanılmıştır. Pekmez, hem ekonomik bir çözüm olmuş hem de tatlıların besin değerini artırmıştır. Şimdi ise bu özel tatlılar yalnızca bazı köylerde veya nostaljik tarifler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bu yazıda, Bursa mutfağının unutulmaya yüz tutmuş, ancak sağlıklı ve lezzetli tatlılarını sizlerle paylaşacağım. Tariflerin ekonomik olmasının yanı sıra pratik olmasına da özen gösterdim. Bursa’ya ait bu geleneksel tatların sofralarınıza lezzet katmasını dilerim.

Pekmez Peltesi

Sağlıklı ve Besleyici Bursa Tatlısı

Malzemeler:

  • 1 su bardağı buğday nişastası
  • 2 su bardağı pekmez
  • 2 su bardağı su
  • 1 su bardağı ceviz içi

Hazırlık:

  1. Pekmez, su ve buğday nişastası derin bir tencereye alınır ve iyice karıştırılır.
  2. Karışım orta ateşte sürekli karıştırılarak kaynamaya bırakılır.
  3. Muhallebi kıvamına geldiğinde geniş bir tepsiye veya kaselere dökülür.
  4. Üzerine iri doğranmış ceviz içi serpilerek soğumaya bırakılır.
  5. Ilık veya soğuk servis edilir.

Püf Noktası:
Pekmez peltesini daha hafif hale getirmek için içerisine birkaç damla limon suyu ekleyebilirsiniz.

Besin Değeri:
Pekmez, demir ve kalsiyum açısından oldukça zengindir. Bu tatlı özellikle kansızlık sorunu yaşayanlar için sağlıklı bir alternatiftir.

Zürbiye

Bursa’nın Unutulmaya Yüz Tutmuş Hamur Tatlısı

Malzemeler:

  • 1 su bardağı süt
  • 1 su bardağı su
  • 2,5 su bardağı un
  • 3 yemek kaşığı buğday nişastası
  • 1 çay bardağı zeytinyağı
  • 2 adet yumurta
  • 2 su bardağı pekmez
  • Kızartmak için sıvı yağ

Hazırlık:

  1. Süt ve suyu bir tencereye alın, kaynamaya bırakın.
  2. Kaynayan sıvıya unu ekleyin ve kıvam alana kadar karıştırarak pişirin.
  3. Hamuru soğumaya bırakın.
  4. Ilındığında içerisine zeytinyağı, buğday nişastası ve yumurtaları ekleyerek yoğurun.
  5. Hamurdan küçük parçalar koparıp yuvarlayın ve düğüm şekli verin.
  6. Kızgın yağda kızartın.
  7. Servis tabağına alarak üzerine pekmez veya bal gezdirin.

Püf Noktası:
Hamuru hazırlarken içerisine birkaç kaşık yoğurt ekleyerek daha yumuşak bir kıvam elde edebilirsiniz.

Besin Değeri:
Zürbiye, karbonhidrat bakımından zengin bir tatlıdır ve enerji verici özelliğe sahiptir. Geleneksel bir lezzet olmasının yanı sıra, pratik hazırlanışıyla da dikkat çeker.

Patlıcan Tatlısı

Osmanlı Mutfağından Günümüze Ulaşan Şaşırtıcı Bir Lezzet

Malzemeler:

  • 4 adet orta boy patlıcan
  • 1 kase ceviz içi
  • 2 adet çırpılmış yumurta
  • 500 gram toz şeker
  • 2 dilim limon
  • 2,5 su bardağı su
  • Kızartma için sıvı yağ

Hazırlık:

  1. Patlıcanları soyun, uzunlamasına ince dilimler halinde kesin.
  2. Tuzlu suda bekleterek acısını çıkarın.
  3. Süzdükten sonra bol suyla durulayın ve kurulayıp yumurtaya bulayın.
  4. Kızgın yağda altın sarısı renginde kızartın.
  5. Şeker, su ve limon dilimlerini kaynatarak şerbet hazırlayın.
  6. Kızaran patlıcanları bir tepsiye dizin ve üzerine ceviz içi serpiştirin.
  7. Sıcak şerbeti patlıcanların üzerine dökün ve dinlendirdikten sonra soğuk servis edin.

Püf Noktası:
Şerbetin içerisine birkaç karanfil ekleyerek hoş bir aroma katabilirsiniz.

Besin Değeri:
Patlıcan tatlısı, sebze bazlı bir tatlı olmasıyla sağlıklı bir alternatiftir. Ceviz içeriğiyle birlikte yüksek antioksidan ve sağlıklı yağlar sunar.

Bursa Tatlı Kültürünün Önemi

Geleneksel tatlı tarifleri, geçmişten günümüze mutfak kültürümüzün en önemli taşıyıcılarıdır. Bursa mutfağının tatlıları, sadece lezzetleriyle değil, aynı zamanda kullanılan malzemelerin doğallığı ve sağlıklı oluşuyla da dikkat çeker. Pekmez, doğal meyve tatlandırıcıları ve besleyici kuruyemişler bu tatlıların temel bileşenleri arasındadır.

Günümüzde Bursa’nın köylerinde nadiren de olsa yapılan bu tatlıları yaşatmak, kültürel mirasımızı korumanın bir yolu olarak değerlendirilmelidir. Geleneksel tariflerin unutulmaması ve modern mutfaklara adapte edilerek yaşatılması, gastronomi dünyasında önemli bir adımdır.

Sonuç olarak, Bursa mutfağının bu unutulmaya yüz tutmuş tatlıları, hem geçmişi yad etmek hem de sağlıklı ve doğal tatlılar tüketmek isteyenler için mükemmel seçenekler sunmaktadır. Bu tarifleri deneyerek Bursa’nın zengin mutfak kültürüne bir adım daha yaklaşabilir ve sofralarınıza nostaljik bir lezzet katabilirsiniz. Afiyet olsun!