Napoli, İtalya yarımadasının ortasında, Akdeniz’in göbeğinde yer alan bir şehir olarak, zengin tarihi ve kültürel mirasıyla dikkat çeker. Yunan, İspanyol ve Fransız kültürlerinden izler taşıyan bu şehir, kaliteli yerel şarapları ve dünya çapında ünlü lezzetleriyle gastronomi tutkunlarının vazgeçilmez duraklarından biridir. Napoli mutfağı, sebzelerin egemen olduğu, etin nadiren kullanıldığı, sokak lezzetleri ve geleneksel tariflerle dolu bir zenginlik sunar. İşte Napoli’nin eşsiz yemekleri ve tatlarına doğru bir yolculuk.
Napoli’de Sebzelerin Egemenliği
Napoli’de enginar, lahana, karnabahar, bezelye, domates ve tatlı biber gibi birçok sebze yoğun bir şekilde yetiştirilir. Yemekler genellikle sebzelerin hakim olduğu, etin nadiren kullanıldığı bir yapıya sahiptir. Ançüez gibi pahalı yiyecekler yerine, ucuz balık türleri, gezici pazar tezgahlarında satılan ahtapot ve hayvanın daha az talep gören kısımlarından yapılan bumbar gibi yiyecekler yaygındır. Et tüketiminin sınırlı olması, Napoli halkını süt ve süt ürünlerine yönlendirmiştir. Bufalo sütünden yapılan mozzarella, kaşkaval (caciocavallo) ve Irpinia ile Sannio’dan gelen provolone gibi peynirler sıkça tüketilir.
Öne Çıkan Lezzetler: Ragu’ alla Napoletana ve Napoli Usulü Pizza
Napoli mutfağının öne çıkan lezzetlerinden biri, Ragu’ alla Napoletana’dır. Özel günlerde veya hafta sonlarında hazırlanan bu yemek, domuz iç yağı ve domuz yağı üzerinde rendelenmiş peynir, sarımsak, maydanoz, Sultan üzümü ve çam fıstığı ile sarılmış ince biftek dilimlerinin yüksek ateşte pişirilmesiyle yapılır. Kırmızı şarap ve domatesle marine edilen bu yemek, yüksek besin değerine sahip sosuyla makarnaya eşlik ederken, et sarmalar ana yemek olarak servis edilir.
Diğer önemli bir lezzet ise şüphesiz pizzadır. Napoli’nin pizza yapımı, un ve Napoli’ye özgü Serino suyunun karışımından oluşur. Bu karışımın üzerine Cilento veya sahil kenarındaki zeytinliklerden elde edilen saf yağ ve Sannio’dan gelen domuz yağı eklenir. Olgunlaşmış domateslerle renklendirilen ve Mondragone’de üretilen mozzarella ile zenginleştirilen pizza, nane ile aromalandırılarak Napoli tarzı özel fırında pişirilir.
Makarnanın Taçlandığı Şehir: Napoli
Napoli mutfağından bahsederken, Güney İtalya boyunca üretilen “taralli”yi de unutmamak gerekir. Taralli’nin çeşitleri neredeyse sınırsızdır: minik, büyük, baharatlı, çıtır çıtır olanları gibi. Ayrıca, domuz iç yağı parçaları içeren “tortano” ve domuz iç yağı, salam ve yumurta ile hazırlanan “casatiello” gibi özel taralli türleri de mevcuttur.
Tatlılar Dünyası: Pastiera ve Napoli Bisküvileri
Kekler ve tatlılardan söz edildiğinde, en öne çıkan tarif “pastiera” adlı turtadır. Ayrıca, 15. yüzyıldan kalma manastır geleneğinden gelen “babas,” “sfogliatelle” ve “susamelli” olarak bilinen ‘s’ şeklindeki tipik Napoli bisküvileri de unutulmamalıdır. Napoli mutfağı, genellikle işçi sınıfının izlerini taşısa da, varlıklı kesim arasında Bourbon saray kültürüne dayanan gösterişli bir yansıma da bulunmaktadır.
Sokak Lezzetleri ve Napoli’nin Yemek Kültürü
Napoli’de zenginlerle fakirlerin mutfağının farklı olduğunu bir kenara bırakırsak, sokaktaki yemek herkes içindir. “Friggi e mangia”dan (‘kızart ve ye’) ve yerel rosticceria’ların (mezecilerin) onlarca ürününden tutun, gün içinde kiosklarda ve standlarda rastlayabileceğiniz deniz ürünleri, mini pizzalar, tatlılar veya meyve, sebze veya etle doldurulmuş atıştırmalıklar gibi çeşitli yiyecekleri deneyerek Napoli’nin binlerce yıllık tarihini yaratıcı lezzetlerle keşfedebilirsiniz.
Ünlü Napoli Lezzetleri
Napoli mutfağının en ünlü yiyeceklerinden bazıları şunlardır:
- Mozzarella: Hafif bir tada sahip olan ve bufalo sütü ile yapılan mozzarella peyniri, genellikle domateslerle birlikte salata tabağında servis edilir.
- Bistecca alla Pizzaiola: Sarımsaklı, domates sosu ile kaplı ve genellikle ince ve sert bir biftek dilimi şeklinde sunulan lezzetli bir yemek.
- Calzone alla Napoletana: Yarım ay şeklinde ve genellikle jambonla doldurulan mozzarella peyniri ile hazırlanan ve kızartılmış hamurla kaplı bir lezzet.
- Mozzarella in Carrozza: Ekmek dilimleri arasına yerleştirilen peynir ve ardından yumurta karışımına batırılıp kızgın yağda kızartılan nefis bir atıştırmalık.
- Parmigiana di Melanzane: İnce dilimlenmiş patlıcanların peynir ve sarımsaklı domates sosuyla fırınlanarak hazırlanan bir yemek.
Tüm bu lezzetler genellikle Vezüv bölgesinde ve çevresindeki adalarda üretilen çeşitli kırmızı ve beyaz şaraplarla servis edilir.
Napoli’nin Şefleri ve Lezzet Durakları
Napoli’nin dünyaya tanıttığı önemli şeflerden biri Vincenzo Corrado’dur. Ayrıca Silvia Marani, Raffaele Esposito, Salvatore Di Scala gibi tanınmış şefler de Napoli mutfağının gelişimine katkıda bulunmuştur.
Napoli’de Nerede Yemek Yenir?
Eğer Napoli’nin en iyi pizzalarını denemek isterseniz Da Michele ve Di Matteo gibi yerleri tercih edebilirsiniz. Napoli mutfağının seçkin örneklerini tatmak için La Stanza del Gusto, La Vecchia Cantina veya Caruso Hotel’in muhteşem manzaralı restoranlarını deneyebilirsiniz. Dondurma için Margellina’da bulunan Remygelo veya Piazza Carita’daki Gelateria Azzurra’ya uğrayabilirsiniz. Tatlılar için ise Via Porta Medina alla Pignasecca’da yer alan 1903’ten kalma Pasticceria Scaturchio sizi memnun edecektir.
Napoli mutfağının zenginliği ve çeşitliliği, İtalya’nın lezzet dolu kalbinde unutulmaz bir yemek deneyimi sunuyor. Napoli’yi ziyaret ettiğinizde bu lezzetleri denemek için bolca fırsatınız olacak.