Ünlü gazeteci-gurme Mehmet Yaşin, dünya kahvaltı kültürleri ve alışkanlıklarını anlattığı yazısını Hürriyet Gazetesi için kaleme aldı. İşte O’nun keyifli anlatımıyla dünya kahvaltıları…

Peynir, zeytin, reçel üçlüsüne bizden başka yüz veren yok: Çikolatalı pirinç lapasından balıklı esmer ekmeğe, pateden havyara dünya sofralarında kahvaltılarda yenen binbir farklı lezzet var. Günün ilk öğününde, hangi millet ne yiyor bir bakalım.

Bu Pazar günü sizi dünyanın tüm kahvaltı sofralarına davet etmek, ülkelerin kahvaltı alışkanlıklarına göz atmaya çağırmak istedim. Bizde durumlar malum: Çeşitli yörelerde değişik kahvaltı alışkanlıkları var. Antep’te Beyran, Urfa’da, ciğerle yapılmış dürüm kahvaltının vazgeçilmez yiyeceği. Karadenizli kahvaltıda Kuymak’tan vazgeçmiyor. Samsunlular pide yiyerek güne başlamayı seviyorlar. İzmirliler katı yumurtayla Boyoz denen poğaçaya bayılıyorlar.Tüm bu çeşitliliğe rağmen, Türk kahvaltısı denince akla gelen demirbaş yiyecekler şunlar: Peynir, zeytin, reçel, tereyağı, yumurta ve çay. Sucuk ve pastırmaysa kahvaltının ekstrası. Ama dünyada bu mönüye yüz veren yok. Peki onlar neler yiyor?

Uyanır uyanmaz sarmısaklı pilav yenir mi?
Lübnanlılar, güne süzme yoğurtla başlıyor. Yoğurdun üstüne biraz zeytinyağı gezdiriliyor, kuru nane serpiliyor, zeytin ve salatalıkla süslendikten sonra sıcak pide eşliğinde yeniyor. İranlıların kahvaltısı bizim kahvaltıyla benzer. Genellikle sıcak lavaş ekmeği, reçel ve tereyağı var sofrada. Bazı günlerdeyse buğday, kimyon, yağ, şeker, kıymayla yapılan Halim adlı özel bir yemek yeniyor.

Ruslar kahvaltıda tuzlu, şekerli, tereyağlı, üzümlü yulaf lapasını yemeyi tercih ediyorlar. Biraz varlıklıların ise, havyar, lakerda, soğuk et, yumurta ve ‘Volga-Schnitte’ denen yumurtalı ve balıklı esmer var sofralarında.

Çin’de iş toptan çözülmüş: kahvaltı diye bir öğün yok. Onun için bu yemeğin adı ‘İlk Öğün.’ Yenenler ise pirinç lapası, acılı Çin eriştesi, balık ve Çin mantısı. Pakistanlıların kahvaltısı ise oldukça baharatlı. Körili et, sebzeli veya tavuklu Çapati ekmeği en çok sevilen kahvaltı yiyecekleri. Bunun yanında, içine kimyon ve nane karıştırarak yaptıkları ayranı içiyorlar.

Haiti kahvaltısı tam diyet düşkünlerine göre: Taze tropikal meyveler, meyveli yoğurt ve meyve suyu. Meksika kahvaltısında diğer öğünlerden bir farklılık yok: Tortilla üzerinde yumurta, acılı siyah fasulye ve kızarmış jambonla güne başlıyorlar. Japonlar için fermente edilmiş fasulyeyle hazırlanan Miso çorbası vazgeçilmez. Kahvaltı sofrasından buharda pişirilmiş pirinç lapası, balık, soya filizi, somon ve uskumru da eksik olmuyor.

Lezzetli mutfağıyla ünlenen Fransa’da ise kahvaltı çok sade. Tereyağı ve reçel sürülmüş kruvasanı, çorba kâsesi büyüklüğündeki fincanda gelen kahveye batırarak yemeye bayılıyorlar. Dünyaca meşhur peynirler ise kahvaltı masasında asla yer almıyor. Almanlar kahvaltıda işi sıkı tutuyor. Sabahları yoğun kremalı inek peyniri, sosis, patates, kaz ciğeri patesi ve yumurta, kalın dilimlenmiş siyah ekmek yemeden evden çıkmıyorlar.

Avustralya’da en sevilen kahvaltı yiyeceği ise üzerine Vegemite sürülmüş ekmek. Vegemite, mayalanmış arpa ezmesi, çeşitli sebzeler ve baharat karışımının püre haline getirilmesi ile yapılıyor. Bir dilim ekmeğin üstüne önce bir kat tereyağı, onun üstüne Vegemite sürülüyor. Üstüne de peynir konuyor.

Kolombiyalılar ise yumurtalı süt çorbası içiyorlar. ‘Changua’ denen bu çorba, süt, maydanoz, taze soğan, peynir ve tuzla pişiriliyor. Bu karışım kaynayıp biraz kıvamlanınca kâsenin içine konuyor, kaynar çorbanın üstüne sarısı dağılmayacak şekilde bir yumurta kırılıyor. Bu çorba, sert kabuğu olan ekmek banarak yeniyor.

Koreliler de kahvaltıda çorba içmeyi seviyorlar. Balık ve et suyuyla yapılan çorbaya, pirinç lapası, acılı lahana turşusu ve tofu eşlik ediyor. Hindistan’da kahvaltı alışkanlığı bölgelere göre değişiyor. En rağbet edilen kahvaltı yiyeceği, mayalanmış mercimek ve pirinçle yapılan Idli adındaki kek. Mercimek, patates ve soğan karışımıyla yapılan, mücver benzeri bir kızartma olan Vada da sevilen yiyeceklerin arasında. Güney Hindistan’ın büyük bir bölümündeyse kahvaltıda acılı mercimek yemeği yeniyor.

Filipin halkı ise kahvaltı sofrasında çikolatalı pirinç lapası, kızarmış sarmısaklı pilav, salamura veya kurutulmuş balık ikram etmeyi seviyorlar. Bu yemeklerin yanında koyu ve sert kahve içmeyi tercih ediyorlar.