Sebzeler, vitaminler, mineraller ve lifler bakımından zengin olmaları nedeniyle dengeli beslenmenin temelini oluşturur. Farklı renk ve türleriyle her mevsim sofralarımıza renk ve lezzet katan sebzeler, sağlıklı bir yaşam için vazgeçilmezdir. Doğru şekilde hazırlandıkları ve saklandıkları takdirde sebzelerin besin değerlerini korumak ve maksimum fayda sağlamak mümkündür.
Sebzelerin Besin Değeri ve Çeşitleri
Sebzeler, besin değerleri bakımından oldukça zengindir. Özellikle yeşil yapraklı sebzeler, C vitamini, kalsiyum ve demir gibi önemli besin öğeleri açısından önemli bir kaynaktır. Sebzeler renklerine göre de farklı besin değerlerine sahiptir:
- Koyu Yeşil Yapraklı Sebzeler: Ispanak, brokoli, pazı, maydanoz ve karalahana gibi sebzeler, diğer sebzelere göre daha fazla vitamin ve mineral içerir.
- Kırmızı-Mor Sebzeler: Domates, pancar, biber ve patlıcan gibi sebzeler ise antioksidanlar bakımından zengindir.
Sebzelerin Pişirilmesi
Sebzeleri pişirmek, besin değerlerini korumak için önemlidir. Pişirme yöntemi ve süresi, sebzenin türüne göre değişir. Genel olarak sebzeleri kısa sürede ve az suda pişirmek gerekir. Sebzelerin pişme sırasında renklerinin korunması için sirke veya soda eklenebilir.
Farklı Pişirme Yöntemleri:
- Suda Pişirme: Sebzeleri suda pişirirken fazla su kullanılmamalıdır. Su kaynadıktan sonra sebzeler eklenmeli ve kısa sürede pişirilmelidir.
- Fırınlama: Fırınlama, selüloz içeren sebzeler için ideal bir pişirme yöntemidir. Patates ve domates fırınlama için en uygun sebzelerdir.
- Kızartma: Kızartma yöntemi, sebzelerin besin değerinde kayba neden olabilir. Kızartma için en uygun sebze patatestir. Kızartma sırasında yağın çok fazla ısınmamasına dikkat edilmelidir.
- Izgara: Izgara yöntemi sebzelerde kurumaya neden olabilir. Bu nedenle her sebze ızgaraya uygun değildir. Domates ve patlıcan ızgara için en uygun sebzelerdir.
Sebzelerin Saklanması
Sebzeleri taze ve besleyici tutmak için doğru şekilde saklamak önemlidir. Sebzeler kökleri kesildikten sonra yıkanmalı ve doğranmalıdır. Ayıklanan ve doğranan sebzeler bekletilmeden pişirileceği suya veya karışıma atılmalıdır. Sebzeler buzdolabında veya derin dondurucuda saklanabilir.
Sebzelerin Besin Değerini Korumak için Öneriler:
- Sebzeleri pişirmeden önce iyice yıkayın.
- Sebzeleri pişirmek için fazla su kullanmayın.
- Sebzeleri fazla pişirmemeye özen gösterin.
- Pişirme sırasında yüksek ısı kullanmaktan kaçının.
- Sebzeleri pişirdikten sonra mümkün olduğunca çabuk tüketin.
- Sebzeleri saklarken hava alan kaplarda saklayın.
- Sebzeleri derin dondurucuda saklarken hava almayan kaplarda saklayın.
Sebzeler, sağlıklı beslenmenin temelini oluşturan besinlerdir. Doğru şekilde hazırlandıkları ve saklandıkları takdirde sebzelerin besin değerlerini korumak mümkündür. Dr. Sumru Özbay’ın önerilerinden yararlanarak sebzeleri daha besleyici bir şekilde tüketebilirsiniz
