Sağlıklı ve lezzetli beslenmenin temelini taze gıdalar oluşturur. Bayat gıdalar besin değerlerini kaybeder, sağlığımızı tehlikeye atar ve lezzetleri bozulur. Bu nedenle gıdaların tazeliğini kontrol etmek ve bayatlarından kaçınmak oldukça önemlidir.
Ambalajlı Ürünler:
- Alışveriş yaparken ambalajlı ürünlerin son kullanma tarihlerini dikkatlice kontrol etmeyi ihmal etmeyin. Geçmiş tarihli ürünlerden kaçının ve yetkilileri bildirin.
- Ürünlerin üretim tarihlerini ve saklama koşullarını da gözden geçirin. Ürünlerin tazeliğini korumak için gerekli saklama koşullarının sağlanmış olduğundan emin olun.
- Ambalajın hasar görmüş veya şişmiş olması da gıdanın tazeliğini kaybetmiş olabileceğini gösterir. Bu tür ürünleri satın almaktan kaçının.
Ambalajsız Ürünler:
- Ambalajı olmayan gıdaların tazeliğini anlamak için bazı püf noktalarına dikkat edebilirsiniz:
Et:
- Dana eti alırken yağına bakın. Yağ rengi beyaz ve dokusu katı olmalıdır. Yağın sararması ve yumuşaması etin yaşlandığını gösterir.
- Etin kokusu da tazeliğini gösteren bir etkendir. Taze etin hafif bir kokusu varken, bayat etin ekşi veya küf kokusu olabilir.
- Etin rengi de önemlidir. Taze et canlı bir kırmızı renkteyken, bayat et daha koyu bir renk alır.
Mantar:
- Bilmediğiniz yerlerden, özellikle seyyar satıcılardan mantar almayın. Mantarın lekesiz ve renginin beyaza yakın veya hafif bej olması tazeliğin göstergesidir.
- Mantarı hafifçe bastırarak kontrol edin. Taze mantarlar sağlamdır ve fazla esnemezler. Bayat mantarlar ise yumuşak ve esnektir.
- Mantarların kokusu da tazeliğini gösterir. Taze mantarlar toprağımsı bir kokuya sahipken, bayat mantarlar küf veya çürümüş bir koku yayabilir.
Brokoli:
- Lekesiz, canlı ve yeşil brokoliyi tercih edin. Brokolinin yaprakları solgun, sararmış veya lekeliyse bayat olma ihtimali yüksektir.
- Brokolinin sapı da tazeliğini gösterir. Taze brokolinin sapı sert ve keskindir. Bayat brokolinin sapı ise yumuşak ve bükülebilir.
Taze Fasulye:
- Bir fasulyeyi kırın. “Çat” diye kırılıyorsa taze, esniyorsa bayattır.
- Taze fasulyelerin kabukları pürüzsüz ve parlak, uçları ise yeşil ve sert olmalıdır. Bayat fasulyelerin kabukları buruşuk ve mat, uçları ise kahverengi ve yumuşaktır.
Enginar:
- Enginarın taç yaprağını kırmayı deneyin. Kolayca kırılıyorsa taze, zorlanıyorsanız bayattır.
- Enginarın yaprakları sıkıca kapalı ve tomurcuk şeklinde olmalıdır. Bayat enginarların yaprakları açık ve kahverengiye dönmüş olabilir.
Balık:
- Gözleri parlak, yüzgeçleri koyu kırmızı ve pulları gevşek balık taze demektir. Bayat balıkların gözleri mat, yüzgeçleri soluk ve pulları dökülmeye başlamış olabilir.
- Balığın kokusu da tazeliğini gösterir. Taze balık hafif bir deniz kokusuna sahipken, bayat balık ekşi veya çürümüş bir koku yayabilir.
Midye ve İstiridye:
- Ağırlığına bakın. Ne kadar ağırsa o kadar tazedir. Bayat midye ve istiridyeler hafif ve boş hissedebilir.
- Kabukları kapalı ve sıkıca kapatılmış olmalıdır. Bayat midye ve istiridyelerin kabukları açık veya aralıklı olabilir.
Istakoz:
- Kırçıllaşma varsa ıstakoz yaşlıdır. Taze ıstakozun kabukları pürüzsüz ve parlak, canlı bir renkte olur. Bayat ıstakozların kabukları matlaşır ve renkleri solar. Ek olarak, taze ıstakozların kuyrukları kıvrık ve hareketlidir. Bayat ıstakozların kuyrukları ise düz ve cansızlaşır.
Yumurta:
- Tuzlu su testini kullanın. Bir kaseye su doldurun ve içerisine bir miktar tuz ekleyin. Yumurtayı yavaşça suya bırakın. Günlük yumurtalar dibe çöker, 3-5 günlükler suyun ortasında kalır, bayatlar ise yüzeyde kalır.
- Kırarak da kontrol edebilirsiniz. Bir kaba yumurtayı kırın. Sarısı dağılıyorsa bayat, derli toplu duruyorsa tazedir. Ayrıca taze yumurtanın akı berrak ve yumurtanın beyazı ise yoğun kıvamlıdır. Bayat yumurtaların akı bulanıklaşır ve beyazı incelerek sulanır.
Ek Öneriler:
- Mevsiminde üretilen gıdaları tercih edin. Gıdaların doğal yetişme dönemlerinde hem daha lezzetli hem de daha besleyici olduklarını unutmayın.
- Gıdaları kısa sürede tüketebileceğiniz kadar miktarda alın. Çok fazla gıda alımı hem bütçeye zarar verir hem de tazeliğini kaybetme ihtimalini artırır.
- Buzdolabınızı düzenli olarak temizleyin ve gıdaları uygun şekilde saklayın. Her gıdanın farklı saklama sıcaklıkları vardır. Buzdolabınızın farklı bölmelerini bu kriterlere göre kullanın.
- Şüpheli durumlarda gıdayı tüketmeden önce koklayın ve tadına bakın. Hoş olmayan bir koku veya tat varsa gıdayı tüketmeyin.
Taze gıdalar seçerek hem lezzetli hem de sağlıklı sofralar oluşturabilirsiniz. Bu yazıda size sunduğumuz püf noktaları ve önerileri alışverişlerinizde ve yemek hazırlıklarınızda uygulayarak taze gıdaları tercih edebilir ve ailenizin sağlığını koruyabilirsiniz. Unutmayın, taze gıdalar sağlıklı ve mutlu bir yaşam için olmazsa olmazdır
