Sağlıklı beslenmenin önemli bir parçası olan doğru pişirme ve saklama yöntemleri, hem besin değerlerini korumak hem de zararlı maddelerin oluşumunu önlemek için kritik bir rol oynar. Yeditepe Üniversitesi Hastanesi’nden Uzman Diyetisyen Binnur Okan, besinlerin doğru saklanması ve pişirilmesinin, kanserojen öğelerin açığa çıkmasını engellediğini ve vitamin kaybını azalttığını vurguluyor. İşte bu konuda dikkat edilmesi gereken noktalar:
Yağ Kullanımı ve Saklanması
- Yağın Isıya Maruz Kalması: Yağ, yüksek ısıya maruz kaldığında kanserojen maddeler oluşturabilir. Sebzeleri kızartarak tüketmek, kanserojen öğelerin açığa çıkmasına neden olur.
- Zeytinyağı: Yanma noktası düşük olduğu için kızartmalarda kullanılmamalıdır. Yemeklere piştikten sonra eklenmesi önerilir.
- Çeşitlendirilmiş Yağ Tüketimi: Ayçiçek, mısırözü, soya ve fındık yağı gibi çeşitlere de yer verilmelidir.
- Saklama Koşulları: Yağlar, ışık ve havayla temas etmeyecek şekilde porselen kaplarda saklanmalı, metal kaplar kullanılmamalıdır.
Sebzelerin Pişirilmesi
- Kısa Sürede ve Az Suda Pişirme: Sebzeler mümkün olduğunca kısa sürede ve az suda pişirilmeli, özellikle C vitamini kaybını önlemek için ısıya fazla maruz bırakılmamalıdır.
- Kesim ve Oksidasyon: Sebzeleri kestikten sonra hemen pişirmek, vitamin kaybını en aza indirir. Ayrıca, metalle temasın azaltılması önerilir.
- Pişirme Kapları ve Araçları: Döküm tencere, paslanmaz çelik ve tahta kaşık kullanımı önerilir. Tahta kaşıkların hijyenine dikkat edilmeli, nemden uzak tutulmalıdır.
Etlerin Pişirilmesi
- Pişirme Yöntemleri: Et, tavuk ve balık için en sağlıklı pişirme yöntemleri fırın, ızgara veya mikrodalga yöntemleridir. Haşlama sırasında suyu dökülürse B vitamini kaybı %70’e kadar çıkabilir.
- Mangal Kullanımı: Etin ateşe damlayan suyu tekrar buharlaşıp ete yapışırsa kanserojen madde oluşur. Bu durumu önlemek için et ile ateş arasında 15 cm mesafe bırakılmalıdır.
Kuru Baklagillerin Tüketimi ve Saklanması
- Tahıllarla Birlikte Tüketim: Protein içeriğinin vücut tarafından daha iyi kullanılabilmesi için bulgur, pirinç veya ekmek gibi tahıllarla birlikte tüketilmelidir.
- Islatma ve Pişirme: Pişirmeden önce 12-24 saat suda bekletilmeli, ıslatma suyu dökülmeli ancak pişirme suyu kullanılmalıdır. Soda ya da karbonat eklemekten kaçınılmalıdır.
- Saklama: Kuru ve serin bir yerde, bez torbalarda saklanmalıdır.
Pratik Bilgiler ve Öneriler
- Sütlü Tatlılar: Protein kaybını önlemek için şekeri pişirme işlemi bittikten sonra ekleyin.
- Kesme Tahtaları: Et, balık, sebze ve ekmek için ayrı kesme tahtaları kullanın.
- Su Saklama: Su damacanaları doğrudan güneş ışığına bırakılmamalı, içme suyu uzun süre bekletilmemelidir.
- Yemek Isıtma: Mikrodalga, yemekleri güvenli bir şekilde ısıtmak için etkili bir yöntemdir.
Doğru saklama ve pişirme yöntemleriyle hem sağlık hem de lezzet açısından daha iyi sonuçlar elde edebilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz! 😊
